Allergy skin tests (အရေပြား၌ ဓာတ်မတည့်မှုများ စစ်ဆေးခြင်း)

အ‌‌ရေပြား၌ ဓာတ်မတည့်မှုစစ်ဆေးခြင်း ဆိုသည်မှာ ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် ဓာတ်မတည့်မှုဖြစ်စေသောအရာများ (Allergies) ကို ရှာဖွေရန် အရေပြားပေါ်တွင် စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်။ ဓာတ်မတည့်သောအရာများဆိုသည်မှာ ခန္ဓာကိုယ်နှင့် ထိတွေ့ချိန် ကိုယ်ခံအားစနစ်မှ ပုံမှန်ထက် လွန်ကဲစွာတုံ့ပြန်ပြီး ဓာတ်မတည့်လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်စေသော အရာဝတ္ထုများကို ခေါ်သည်။ အရေပြားစစ်ဆေးခြင်းသည် ဓာတ်မတည့်ဖြစ်စေနိုင်သည့် အရာဝတ္ထုများကို အရေပြားပေါ်တွင် တင်ထားပြီးနောက် အချိန်တိုအတွင်း ဓာတ်မတည့်မှု လက္ခဏာများ ရှိမရှိကို စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်။ အရေပြားစစ်ဆေးခြင်းသည် (၁၀၀) ရာခိုင်နှုန်း တိကျသည်ဟု မဆိုနိုင်သော်လည်း လူနာ၏ ရောဂါရှာဖွေရှာတွင် များစွာအထောက်အကူ ဖြစ်စေသည်။

အရေပြားစစ်ဆေးမှု အမျိုးအစား (၃) မျိုးရှိသည်။

• အရေပြားဖောက်စစ်ဆေးခြင်း [Skin prick (scratch) test]
  အများဆုံးစစ်ဆေးသော အမျိုးအစားဖြစ်သည်၊ လေထဲမှတစ်ဆင့် ဓာတ်မတည့်မှုများ (ဥပမာ _ ဝတ်မှုန်၊ ဖုန်မှုန့်၊ မှို၊တိရစ္ဆာန်အမွှေး) နှင့် အစားအသောက် ဓာတ်မတည့်မှုများကို စစ်ဆေးရန် သုံးသည်၊ အင်းဆက်ပိုးမွှားအဆိပ်၊ ပဋိဇီဝဆေး (penicillin) နှင့် တခြားဆေးဝါး ဓာတ်မတည့်မှုများအတွက်မူ ကနဦးစစ်ဆေးမှုအနေနှင့် ပြုလုပ်ပြီး နောက်တစ်ဆင့်အနေဖြင့် အရေပြားအောက် ထိုး၍စစ်ဆေးမှု (intradermal testing) ဖြင့် ဆက်လက်စစ်ဆေးလေ့ရှိသည်
• အရေပြားအောက် ဆေးထိုး၍စစ်ဆေးခြင်း (Intradermal test)
  အရေပြားဖောက်စစ်ဆေးခြင်းအဖြေ မရေမရာဖြစ်နေပါက သို့မဟုတ် ဆေးဝါးဓာတ်မတည့်မှုများနှင့် အင်းဆက်ပိုးမွှားအဆိပ် ဓာတ်မတည့်မှုများ (ဥပမာ – ပျား၊ မီးပုရွက်ဆိတ်) အတွက် စစ်ဆေးရန် သုံးသည်
• ကပ်ခွာဖြင့် စစ်ဆေးခြင်း (Patch test)
  ပစ္စည်းတစ်ခုခုကြောင့် ဓာတ်မတည့်အရေပြားရောင်ရမ်းခြင်း (Contact dermatitis) ကို စစ်ဆေးရန် အသုံးပြုသည်၊ ရက်အနည်းငယ်ကြာမှ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သော နောက်ကျဓာတ်မတည့် တုံ့ပြန်မှုများကို စစ်ဆေးရာတွင် အသုံးပြုသည်

ပြုလုပ်ရန်လိုအပ်သော ရောဂါနှင့်အခြေအနေများ

ဓာတ်မတည့်မှုလက္ခဏာ မကြာခဏဖြစ်သူများ (သို့မဟုတ်) ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါရှိသူများသည် အရေပြားစစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်နိုင်သည်။ ဓာတ်မတည့်စေသော အရာများ၊ ပန်းနာရင်ကျပ်ခြင်းကို ဖြစ်စေသော (သို့မဟုတ်) ပိုဆိုးစေသောအရာများကို ရှာဖွေရန် ပြုလုပ်သည်။ ထို့ပြင် ပြင်းထန်ဓာတ်မတည့်ခြင်း (Anaphylaxis) ဖြစ်ဖူးသူများသည်လည်း အရေပြားစစ်ဆေးမှုပြုလုပ်ရန် လိုအပ်နိုင်သည်။ အရေပြားစစ်ဆေးမှုများကို အောက်ပါဓာတ်မတည့်မှုများတွင် စစ်ဆေးရန် အသုံးများသည်။

• ပန်းဝတ်မှုန်ဓာတ်မတည့်ခြင်း (Hay fever)
• ဓာတ်မတည့်နှာစေးခြင်း (Allergic rhinitis)
• ဓာတ်မတည့်ပန်းနာရင်ကျပ် (Allergic asthma)
• အရေပြားရောင်ရမ်းခြင်း (Dermatitis) သို့မဟုတ် နှင်းခူ (Eczema)
• အစားအစာဓာတ်မတည့်ခြင်း (Food allergies)
• ပဋိဇီဝဆေး ဓာတ်မတည့်ခြင်း (Penicillin allergy)
• ပျားအဆိပ်ဓာတ်မတည့်ခြင်း (Bee venom allergy)

ကြိုတင်သိရှိထားရမည့်အချက်များ

အရေပြားစစ်ဆေးခြင်းမလုပ်ခင် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ခြင်း
ယေဘုယျအားဖြင့် အ‌ရေပြားစစ်ဆေးခြင်းသည် ဘေးကင်းပြီး လူတိုင်းတွင် ပြုလုပ်နိုင်သည်။ သို့သော်အရေပြား၌ စစ်ဆေးမှုမလုပ်ခင် ဆရာဝန်မှ လိုအပ်သည်များကို မေးမြန်းခြင်း၊ လိုအပ်လျှင် ခန္ဓာကိုယ်စစ်ဆေးခြင်းများ ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။ မေးမြန်းရာတွင် ရောဂါလက္ခဏာများ၊ ဓာတ်မတည့်သော အရာဝတ္တုများ၊ အစားအသောက်များ၊ တိရစ္ဆာန်များ၊ အလှကုန်ပစ္စည်းများအကြောင်း၊ မျိုးရိုးလိုက်ခြင်း ရှိမရှိ၊ လက်ရှိခံယူနေသော ကုသမှုများ၊ သောက်နေသောဆေးများအကြောင်း အသေးစိတ် မေးမြန်းမည်။ အချို့ဆေးများသည် ဓာတ်မတည့်တုံ့ပြန်မှုကို ဖိနှိပ်ထားသောကြောင့် အဖြေရလဒ်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည်။ လိုအပ်ပါက ဆေးများကို ခနရပ်ထားရန် လိုသောကြောင့် မိမိသောက်နေသော ဆေးဝါးများကို သေချာစွာ ပြောပြပေးရန် လိုအပ်သည်။ အောက်ပါရောဂါအခြေအနေများရှိပါက စစ်ဆေးမှု မပြုလုပ်ခင် ဆရာဝန်နှင့် သေချာတိုင်ပင်ရန် လိုအပ်သည်။

• ပြင်းထန်ဓာတ်မတည့်မှု (Anaphylaxis) ဖြစ်ဖူးခြင်း
  ခန္ဓာကိုယ်က ပြင်းထန်စွာတုံ့ပြန်ခြင်း ရှိသောကြောင့် အရေပြားစစ်ဆေးမှုတွင် သုံးသော ပမာဏအနည်းငယ်ကပင် အသက်အန္တရာယ်ရှိသော တုံ့ပြန်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်
• စစ်ဆေးမှုရလဒ်များအပေါ် သက်ရောက်စေနိုင်သော ဆေးဝါးများ သောက်သုံးနေခြင်း
  ဓာတ်မတည့်ခြင်းအတွက် သောက်ရသောဆေးများ (Antihistamines)၊ စိတ်ကျရောဂါအတွက် ဆေးများ (Antidepressants)၊ အချို့အစာအိမ်ဆေးများ၊ ပန်းနာရင်ကျပ်အတွက် ဆေးဝါး (Omalizumab) စသည့်ဆေးများ ပါဝင်သည်
• အ‌ရေပြားရောဂါရှိခြင်း
  ပြင်းထန်သော နှင်းခူရောဂါ (Eczema) သို့မဟုတ် ဆိုရီယားစစ် (Psoriasis) ရောဂါရှိပါက လက်မောင်းနှင့် ကျောဘက်ရှိ ပုံမှန်စစ်ဆေးသောနေရာများတွင် အရေပြားကောင်းသောနေရာ မလုံလောက်သောကြောင့် ထိရောက်သော စစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်ရန် ခက်နိုင်သည်။

ထို့နောက် အရေပြားစစ်ဆေးမှုအတွက် လိုက်နာရန်လိုအပ်သော အသေးစိတ်အချက်များကို ညွှန်ကြားမည်ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်_

• စစ်ဆေးမှုခံယူမည့်နေ့တွင် အရေပြားစစ်ဆေးမှု မပြုလုပ်ခင် ရေချိုးနိုင်သည်၊ သို့သော် စစ်ဆေးမည့်နေရာများကို အရေပြားထိန်းသိမ်းမှု ပစ္စည်းများ မလိမ်းရပါ
• ဓာတ်မတည့်ခြင်းအတွက် အချို့ဆေးဝါး (antihistamines) များကို မသောက်ရပါ
• စစ်ဆေးမည့်အရေပြားရှိ အမွေးများကို စစ်ဆေးမှုမလုပ်ခင် ည (သို့မဟုတ်) မနက်တွင် ရိတ်ထားရန်လိုသည်
• အဝတ်အစားကို ဝတ်ရ ချွတ်ရလွယ်သော ရှေ့ကြယ်သီးတပ်အင်္ကျီ (သို့မဟုတ်) လက်ပြတ်အင်္ကျီ ဝတ်ဆင်ရမည်
• ဆံပင်ကို ပခုံးအရေပြားနှင့် မထိအောင် သေချာစည်းနှောင်ထားရမည်
• ကပ်ခွာစစ်ဆေးမှု (patch test) လုပ်ပြီး ရက်အနည်းငယ်အတွင်း ရေချိုးခြင်း၊ ရေကူးခြင်း (သို့မဟုတ်) ချွေးထွက်စေသော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုမျိုးများကို မပြုလုပ်ရပါ

စမ်းသပ်စစ်ဆေးပုံအဆင့်ဆင့်

အရေပြားစစ်ဆေးမှုများကို သတ်မှတ်ထားသော ဆေးခန်း (သို့မဟုတ်) ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ စစ်ဆေးမှုသည် ပုံမှန်အားဖြင့် မိနစ် (၂၀) မှ (၄၀) ခန့်ကြာမြင့်ပြီး များသောအားဖြင့် နာကျင်မှု မရှိတတ်ပါ။ ပုံမှန်အားဖြင့် လက်ဖျံ (ဒါမှမဟုတ်) ကျောကုန်းတွင် စစ်ဆေးသည်။ ကလေးငယ်များတွင် တစ်ခါတစ်ရံ ထုံဆေးခရင်မ်ကို လိမ်းပေးမည်ဖြစ်သည်။

အရေပြားဖောက်စစ်ဆေးခြင်း (Skin Prick Test / Skin Scratch Test)

• ထိုစစ်ဆေးခြင်းကို အရေပြားဖောက်စစ်ဆေးခြင်း သို့မဟုတ် ခြစ်စစ်ဆေးခြင်းဟုခေါ် ပြီး ပစ္စည်းအမျိုးအစား (၅၀) ခန့်အထိ ဓာတ်မတည့်တုံ့ပြန်မှုများကို တစ်ပြိုင်နက်တည်း စစ်ဆေးနိုင်သည်
• များသောအားဖြင့် ဝတ်မှုန်၊ မှို၊ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်အမွေး၊ ဖုန်မှုန့်နှင့် အစားအစာ ဓာတ်မတည့်မှု ရှိမရှိ စစ်ဆေးရန်သုံးသည်၊ လူကြီးများတွင် လက်ဖျံ၌ စစ်ဆေးလေ့ရှိပြီး ကလေးများတွင် ကျောအပေါ် ပိုင်း၌ စစ်လေ့ရှိသည်
• အရေပြားကို ခြစ်ရန်၊ ဖောက်ရန် Lancet ဟုခေါ်သော အပ်အသေးလေးများကို သုံးသောကြောင့် သွေးမထွက်စေပါ၊ အပ်ဖြင့် ခြစ်ချိန်တွင် အနည်းငယ် ကသိကအောက်ဖြစ်မှုလောက်သာ ခံစားရမည်
• ရှေးဦးစွာ စစ်ဆေးမည့်အရေပြားနေရာကို အရက်ပြန် (သို့မဟုတ်) အိုင်အိုဒင်းဆေးရည်နှင့် သန့်ရှင်းပေးမည်
• အရက်ပြန်နှင့် သန့်စင်ထားသော အရေပြားပေါ်တွင် သေးငယ်သော အမှတ်အသားများကို မှတ်ပြီး အမှတ်အသားတစ်ခုစီ၏ဘေးတွင် ဓာတ်မတည့်မှု ဖြစ်နိုင်ခြေများသောပစ္စည်းများနှင့် ပြုလုပ်ထားသည့် အရည်တစ်စက်စီ တင်ထားသည်။
• ထို့နောက် အရည်စက်တင်ထားသောနေရာ၏ အောက်တည့်တည့်ရှိ အရေပြားကို အပ်ငယ်များ (Lancet) ဖြင့် အပေါ်ယံဖောက်ခြင်း၊ ခြစ်ခြင်း ပြုလုပ်သည်၊ ထိုအခါ အရည်စက်များသည် ဖောက်/ခြစ်ထားသော အရေပြားအပေါ်ယံသို့ စိမ့်ဝင်သွားမည်ဖြစ်သည်၊ ပစ္စည်းတစ်မျိုးစီအတွက် lancet အသစ်တစ်ချောင်းစီကို အသုံးပြုလေ့ရှိသည်
• တစ်ချိန်တည်းတွင် အရေပြား ပုံမှန်တုံ့ပြန်မှုကို သိနိုင်ရန် စံသတ်မှတ်ချက် (Control test) အနေဖြင့် နောက်ထပ် ပစ္စည်းနှစ်မျိုးကို အရေပြားပေါ်တွင် ခြစ်၍ စမ်းသပ်သည်၊ ပထမတစ်မျိုးမှာ Histamine (ဟစ်စ်တမင်း) ဖြစ်ပြီး လူတိုင်းနီးပါးတွင် အရေပြားတုံ့ပြန်မှုကို ဖြစ်စေသောပစ္စည်းဖြစ်သည်၊ အကယ်၍ ဟစ်စတာမင်းကို တုံ့ပြန်မှုမပြပါက ဓာတ်မတည့်တုံ့ပြန်မှု ပုံမှန်မဟုတ်သောကြောင့် စစ်ဆေးမှုရလဒ် အဖြေထုတ်ရာတွင် မှားယွင်းနိုင်သည်၊ ဒုတိယတစ်မျိုးမှာ Saline (ဆားရည်) ဖြစ်ပြီး ပုံမှန်တွင် မည်သည့်တုံ့ပြန်မှုမှ မဖြစ်စေပါ၊ ထိုဆားရည်ကိုပင် တုံ့ပြန်မှုရှိနေပါက ဓာတ်မတည့်ဖြစ်လွယ်သော အရေပြားဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်ဟု အဖြေထုတ်နိုင်သည်
• အရေပြားဖောက်စစ်ပြီး (၁၅) မိနစ်ခန့်ကြာပြီးနောက် အရေပြားတွင် တုံ့ပြန်မှုများကို စောင့်ကြည့်သည်၊ စစ်ဆေးထားသော ပစ္စည်းတစ်ခုခုနှင့် ဓာတ်မတည့်ပါက ထိုနေရာတွင် ခြင်ကိုက်ဖုနှင့် ဆင်တူသော နီရဲသည့် ဖောင်းကြွယားယံဖု (Wheal) ဖြစ်ပေါ်လာမည်ဖြစ်သည်၊ ဓာတ်မတည့်သော ပစ္စည်းများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အဖုများ၏ အရွယ်အစားကို တိုင်းတာပြီး ရလဒ်များကို မှတ်တမ်းတင်သည်
• ထို့နောက် အရေပြားပေါ်ရှိ အမှတ်အသားများကို အရက်ပြန်နှင့် ပြန်ဖျက်ပေးသည်

အရေပြားအောက် ဆေးထိုး၍စစ်ဆေးခြင်း (Skin Injection Test / Intradermal Test)

• ထိုစစ်ဆေးမှုတွင် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်က ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ဓာတ်မတည့်ပစ္စည်းများကို ဆေးထိုးအပ်အသေးဖြင့် အရေပြားအပြင်ဘက်အလွှာ (epidermis) ထဲသို့ ထိုးသွင်း၍ စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်
• ဆေးဝါးဓာတ်မတည့်မှုများနှင့် အင်းဆက်ပိုးမွှားအဆိပ် ဓာတ်မတည့်မှုများအတွက် အ‌ရေပြားဖောက်စစ်ဆေးပြီး ထွက်လာသောရလဒ်များ မရေမရာဖြစ်နေပါက နောက်တစ်ဆင့်အနေနှင့် ဆက်လက်စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်
• လူနာ၏ လက်ဖျံ (သို့မဟုတ်) လက်မောင်းတွင် ပထမအဆင့်အတိုင်း သန့်ရှင်းပြီး အမှတ်အသား ပြုလုပ်သည်
• ထို့နောက် ဓာတ်မတည့်ပစ္စည်းများ၏ အရည်များကို ဆေးထိုးအပ်အသေးဖြင့် အရေပြားအောက်သို့ ထိုးသွင်းမည်ဖြစ်သည်
• ထိုးသွင်းပြီးနောက် (၁၀)မိနစ် မှ (၁၅)မိနစ်ခန့်တွင် အရေပြားပေါ် ရှိ တုံ့ပြန်မှုကို စစ်ဆေး၍ ပေါ်လာသော ယားယံဖုများကို တိုင်းတာမည် ဖြစ်သည်
• စစ်ဆေးသော ပစ္စည်းအရေအတွက်ပေါ် မူတည်၍ တစ်နာရီ မှ တစ်နာရီခွဲခန့် ကြာမြင့်နိုင်သည်

ကပ်ခွာဖြင့် စစ်ဆေးခြင်း (Patch Test)

• ကပ်ခွာစစ်ဆေးခြင်းကို များသောအားဖြင့် ဓာတ်မတည့် အရေပြားရောင်ရမ်းခြင်း (Contact dermatitis) ကို ဖြစ်စေသော ပစ္စည်းများရှာဖွေရန် အသုံးပြုသည်
• ထိုဓာတ်မတည့်ပစ္စည်းများနှင့် ထိတွေ့ပြီး ရက်အနည်းငယ်ကြာမှ ပေါ်လာတတ်သော နောက်ကျဓာတ်မတည့်တုံ့ပြန်မှု (Delayed hypersensitivity) များကို သိရှိနိုင်သည်
• ကပ်ခွာစစ်ဆေးမှုတွင် အပ်များကို မသုံးဘဲ ဓာတ်မတည့်စေသောပစ္စည်းများကို ကပ်ခွာပလာစတာများပေါ်တွင် လိမ်းပြီး အရေပြားတွင် ကပ်ခြင်းဖြစ်သည်
• အရေပြား‌ရောင်ရမ်းခြင်းဖြစ်စေသော latex (ရာဘာ)၊ ဆေးဝါးများ၊ ကြာရှည်ခံပစ္စည်းများ၊ ဆံပင်ဆိုးဆေးများ၊ သတ္တုများ စသဖြင့် ပစ္စည်းအမျိုးအစား (၂၀) မှ (၃၀) ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော အရည်များကို ကပ်ခွာပလာစတာပေါ်တွင် လိမ်း၍ အရေပြားပေါ်တွင် ကပ်ထားသည်
• ကပ်ခွာများကို လက်မောင်း သို့မဟုတ် ကျောဘက်တွင် (၄၈) နာရီကြာ ကပ်ထားရမည်၊ ထိုအချိန်အတွင်း ရေချိုးခြင်းနှင့် ချွေးထွက်စေသော လှုပ်ရှားမှုများကို ရှောင်ကြဥ်ပါ
• (၄၈) နာရီပြည့်ပါက ဆရာဝန်ထံ ပြန်လာပြ၍ ကပ်ထားသောကပ်ခွာများကို ဖယ်ရှားမည်ဖြစ်သည်
• ကပ်ခွာကပ်ထားသောနေရာတွင် အရေပြားနီရဲနေခြင်း၊ ယားယံဖုပေါ်ခြင်း၊ အရည်ကြည်ဖုပေါ်နေပါက ဓာတ်မတည့်မှုရှိသည်ကို သိရှိနိုင်သည်

သိရှိနိုင်သောအဖြေများ

အရေပြားဖောက်စစ်ဆေးမှုနှင့် အရေပြားအောက် ဆေးထိုးစစ်ဆေးမှုများသည် စစ်ဆေးပြီး နာရီအနည်းငယ်အတွင်း ရလဒ်များကို သိနိုင်သည်။ ကပ်ခွာဖြင့် စစ်ဆေးမှုရလဒ်များကိုမူ သုံးရက်၊ လေးရက်အကြာတွင် သိနိုင်သည်။

စစ်ဆေးမှု အဖြေရလဒ် နှစ်မျိုးရှိသည်။

• ဓာတ်မတည့်တုံ့ပြန်မှု ရှိခြင်း (Positive test)
  စစ်ဆေးမှုတွင်ပါသော ပစ္စည်းတစ်ခုခုနှင့် ဓာတ်မတည့်ပါက ထိုနေရာတွင် နီရဲရောင်ရမ်းခြင်း၊ ယားယံဖုပေါ်ခြင်းတို့ ဖြစ်လာသည်၊ ထိုအခါ အဆိုပါပစ္စည်းနှင့် ဓာတ်မတည့်ပါဟု အဖြေထုတ်ပြီး၊ ပေါ်လာသောအဖု (Wheal) ကြီးလေ ဓာတ်မတည့်မှုပြင်းထန်လေဟု သတ်မှတ်သည်။
• ဓာတ်မတည့်တုံ့ပြန်မှု မရှိခြင်း (Negative test)
  စစ်ဆေးထားသောနေရာတွင် နီရဲခြင်း၊ အဖုပေါ်ခြင်း၊ ယားယံခြင်းမရှိပါက ဓာတ်မတည့်ခြင်းမရှိပါဟု အဖြေထုတ်သည်။

သို့သော် စစ်ဆေးမှုများသည် အမြဲတမ်းတိကျမှန်ကန်သည် မဟုတ်ပါ။ တစ်ခါတစ်ရံ စစ်ဆေးမှုတွင် တုံ့ပြန်မှုပြသော်လည်း လက်တွေ့ပြင်ပတွင် ထိုပစ္စည်းနှင့် ထိတွေ့မိချိန်၌ မည်သည့်တုံ့ပြန်မှုမှ မပြသည်ကို တွေ့ရသည်။ ထိုအခြေအနေကို ဓာတ်မတည့်မှုမရှိသည်ကို ရှိသည်ဟု မှားဖော်ပြခြင်း (False positive) ဟုခေါ်သည်။ စစ်ဆေးမှုတွင် ဓာတ်မတည့်မှု မပြသော်လည်း ပတ်ဝန်းကျင်ပြင်ပတွင် ထိုပစ္စည်းကို ဓာတ်မတည့်ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ထိုသို့ ဖြစ်ခြင်းကို ဓာတ်မတည့်ခြင်းရှိသည်ကို မရှိပါဟု မှား၍ အဖြေထုတ်ခြင်း (False negative) ဟုခေါ်သည်။

ရလဒ်များပေါ် မူတည်၍ ဓာတ်မတည့်မှုများ တွေ့ရှိပါက ဆရာဝန်မှ အောက်ပါ ကုသရေးအစီအစဥ်များကို ပြုလုပ်ပေးနိုင်သည်။

• ဓာတ်မတည့်စေသောအရာများကို ရှောင်ရှားခြင်း
• ဓာတ်မတည့်ခြင်းကို သက်သာစေသော ဆေးဝါးများ သောက်သုံးခြင်း
• ဓာတ်မတည့်ခြင်းအတွက် ဆေးထိုးခြင်း (Allergy shots)
• မိမိဘာသာအလွယ်တကူထိုးနိုင်သော အိတ်ဆောင်ဆေး (EpiPen®) ကို ဆောင်ထားခြင်း
• ဓာတ်မတည့်မှုအကြောင်း အချက်အလက်များပါသော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာသတိပေးလက်ပတ် (သို့မဟုတ်) ကတ်ပြားဆောင်ထားခြင်း စသည်တို့ဖြစ်သည်။

နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများ

အဖြစ်အများဆုံး နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးမှာ နီရဲရောင်ရမ်းပြီး ယားယံသောအဖုများ (Wheals) ဖြစ်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် စစ်ဆေးပြီး (၁) နာရီကြာပြီးလျှင် ပျောက်သွားတတ်သော်လည်း အချို့လူများတွင် နာရီအနည်းငယ်ကြာသည်အထိ နီရဲရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် ယားယံခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ရက်အနည်းငယ်ကြာအောင် ရှိနေနိုင်သည်။ တစ်ချို့တွင် မျက်ရည်ကျခြင်း၊ နှာပိတ်ခြင်း (သို့မဟုတ်) နှာချေခြင်းစသော တခြားဓာတ်မတည့်မှုလက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်တတ်သည်။ ရှားရှားပါးပါးအနေဖြင့် အသက်အန္တရာယ်ရှိသော ပြင်းထန်ဓာတ်မတည့်တုံ့ပြန်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် အရေးပေါ်ပစ္စည်းများနှင့် ဆေးဝါးများ ရရှိနိုင်သော ဆေးခန်းတွင် အရေပြားစစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်ရန် အရေးကြီးသည်။ အ‌‌ရေပြားစစ်ဆေးခြင်း ပြုလုပ်၍ ရောဂါရှာဖွေကုသပြီးသည့်တိုင် လက္ခဏာများ ရှိနေသေးပါက ဆရာဝန်နှင့် ပြန်လည်တိုင်ပင်ပြသရန် လိုအပ်သည်။

References:

1. Mayo Clinic. (n.d.). Allergy tests. Retrieved July 3, 2025, from https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/allergy-tests/about/pac-20392895
2. Cleveland Clinic. (n.d.). Allergy skin test. Retrieved July 3, 2025, from https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/24912-allergy-skin-test
3. MedlinePlus. (n.d.). Allergy skin test. Retrieved July 3, 2025, from https://medlineplus.gov/lab-tests/allergy-skin-test/

Published: 7 August 2025