Picky eaters (အစားရွေးသော၊ အစားနည်းသော ကလေးများ)

လမ်းလျှောက်တတ်ခါစအရွယ် ကလေးငယ်အများစုတွင် မည်သည့်ရောဂါအခံမျှမရှိဘဲ အစာကျွေးရခက်ခြင်းကို မိဘတိုင်းနီးပါး ကြုံတွေ့ရသည်။ မိဘများအနေဖြင့် မိမိသားသမီး အာဟာရ လုံလောက်စွာမရမည်ကို စိုးရိမ်တတ်ကြသော်လည်း ထိုကလေးအများစုသည် အသက် (၅) နှစ်ခန့်တွင် ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်စားလေ့ရှိသည်။

ဖြစ်ပေါ်ရသောအကြောင်းရင်းများ

ကလေးများ၏ အစားရွေးခြင်း၊ အစားနည်းခြင်းသည် ပုံမှန်ဖွံ့ဖြိုးမှုဆိုင်ရာ အဆင့်တစ်ရပ်လည်း ဖြစ်နိုင်သည်။ အောက်ပါအချက်များကြောင့် အစားအသောက်ဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်များ ပြောင်းလဲသွားနိုင်သည်။

အရသာနှင့် အစားအစာကြိုက်နှစ်သက်မှု ပြောင်းလဲခြင်း
ကလေးငယ်များ၏ အရသာခံနိုင်စွမ်းသည် နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ပြောင်းလဲတတ်သည်။ အစားအစာအသစ်တစ်ခုကို တစ်ကြိမ်စားရုံနှင့် ချက်ချင်းသဘောကျရန် ခက်ခဲသည်။
ကြီးထွားနှုန်းနှေးကွေးခြင်း
ကလေးတစ်ယောက်သည် မွေးပြီး တစ်နှစ်အတွင်း ကြီးထွားနှုန်းအလွန်မြန်ပြီး လိုအပ်သော အစားအသောက်ကို ပိုမိုစားသုံးသည်။ သို့သော် အသက်တစ်နှစ်နောက်ပိုင်းတွင် ကြီးထွားမှုနှုန်း လျော့ကျသွားသောကြောင့် အစားအသောက်စားသုံးမှုလည်း လျော့နည်းသွားသည်။
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြောင်းရင်းများ
ကလေး၏ အသက်အရွယ်နှင့်မလိုက်သော စိုးရိမ်သောက၊ ပင်ပန်းမှုများ (ဥပမာ _ မူကြိုကျောင်းနှင့် အခြားသင်ကြားမှုများ) ရှိလျှင် အစားအသောက်နည်းတတ်သည်။
နေ့စဉ်ဘဝပုံစံမမှန်ခြင်း
ကစားချိန်၊ စားချိန်၊ အိပ်ချိန်များ မမှန်ခြင်းသည်လည်း အစားအသောက်ကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။
ကျန်းမာရေးပြဿနာများ
လမ်းလျှောက်တတ်စ၊ မူကြိုတက်စကလေးများသည် နှာစေး၊ ချောင်းဆိုး၊ အအေးမိခြင်းများ မကြာခဏဖြစ်တတ်ပြီး အစားအသောက်ပျက်နိုင်သည်။ ထိုအချိန်တွင် တိုက်ကျွေးသော ဆေးဝါးများ၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်းကဲ့သို့သော ပြဿနာများသည်လည်း အစားအသောက်ပျက်စေသည်။

ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းပြသရန်

အထက်ပါအခြေအနေများတွင် ကလေးသည် အစားအသောက်လျော့သော်လည်း ပုံမှန်အတိုင်း ကျန်းမာလန်းဆန်းစွာ ကစားနေလေ့ရှိပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ကျလေ့မရှိပါ။ အကယ်၍ အစားအသောက်ပျက်ရုံမက ကိုယ်အလေးချိန်ပါ ကျလာလျှင်၊ တခြားရောဂါလက္ခဏာများပါ တွဲရှိနေလျှင်၊ ရောဂါအခြေအနေတစ်ခုခု (ဥပမာ _ တီဘီရောဂါ၊ သွေးအားနည်းခြင်း၊ သန်ကောင်များ၊ သွားပိုးစားခြင်း၊ သွားကိုက်ခြင်း) ကြောင့် ဖြစ်နိုင်သဖြင့် မိမိ၏ မိသားစုဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်သင့်သည်။ မိသားစုဆရာဝန်မှ လိုအပ်သည့် စစ်ဆေးစမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ခြင်း၊ ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးခြင်း၊ ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း စသည်တို့ဖြင့် ရောဂါရှာ‌ဖွေ ကုသပေးနိုင်သည်။ လိုအပ်ပါက မိသားစုဆရာဝန်မှ သက်ဆိုင်ရာ အထူးကုဆရာဝန်များနှင့် တိုင်ပင်ကုသခြင်း၊ လွှဲပြောင်းကုသခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးလိမ့်မည်။

မိဘများမှ ဆောင်ရန်၊ ရှောင်ရန်များ

ကလေးကို အစာကျွေးသူသည်
- စိတ်ရှည်ပါ
- အစားအစာတစ်မျိုးကို ကြိုက်လာစေရန် အနည်းဆုံး ဆယ်ကြိမ်ခန့် ကြိုးစားကျွေးပါ
- ကလေးကို မဆူပါနှင့်
- ပမာဏအနည်းငယ်မျှ စားသုံးသည်ကိုပင် ချီးကျူးပေးပါ
- ကျန်းမာရေးဗဟုသုတများ လေ့လာဆည်းပူးပါ
- လူကြီးမိဘများမှ စံပြနမူနာကောင်းများ ဖြစ်ပါစေ
  ကလေးများသည် မိဘများကို ခင်တွယ်ရုံသာမက မိဘများ၏အမူအကျင့်များကို လေ့လာ အတုယူတတ်ကြသည်၊ ထို့ကြောင့် ကလေး အစာမရွေးစေရန် မိဘများမှ ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သော အစားအစာများစားပြခြင်း၊ အရသာအသစ်များကို အားပါးတရ စားပြခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးပါက ကလေးကိုယ်တိုင်လည်း အစာစားချင်စိတ် တိုးတက်လာနိုင်သည်။ အစာစားချိန်တွင်လည်း ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် စိတ်ပါလက်ပါ စားသောက်စေရန် မိဘများမှအတူထိုင်ပြီး စကားပြောပေးခြင်း၊ အာဟာရတန်ဖိုးများအကြောင်း ရှင်းပြပေးခြင်း စသည်တို့ကို ပြုလုပ်ပေးနိုင်သည်။ ထို့ပြင် အစားစားချိန်တွင် ကလေးများ ငြိမ်နေစေရန် ဖုန်းများ ပေးကြည့်ခြင်း၊ တီဗွီအစီအစဥ်များ ပြထားခြင်းတို့ကိုလည်း ‌ရှောင်ကြဉ်သင့်သလို မိမိကိုယ်တိုင်လည်း မကြည့်သင့်ပါ။
ပတ်ဝန်းကျင်
- ကလေးပျော်ရွှင်နှစ်ခြိုက်သော ပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်ပါစေ
- ထမင်းဝိုင်းတွင် မိသားစု စုံစုံညီညီ ဝိုင်းထိုင်စားခြင်းသည်လည်း ကလေးအတွက် ပို၍ အစားစားချင်စိတ်ပေါက်လာနိုင်သည်
- ကလေးကို အာရုံပြောင်းစေသော အရုပ်များ၊ ရုပ်ပုံစာအုပ်၊ တီဗွီစသည်တို့ကို အဝေးတွင် ဖယ်ထားပြီး ကလေးမှ ထမင်းဟင်းကိုသာ အာရုံစိုက်ပါစေ
အစားအသောက်
- ကလေးကို အစာကျွေးတိုင်း ကလေးကြိုက်နှစ်သက်သော အစာအမျိုးအစားတစ်ခု အနည်းဆုံးပါပါစေ
- အစားအသောက်တစ်မျိုးတည်းကို ရိုးမသွားအောင် အပြောင်းအလဲ အမြဲပြုလုပ်ပေးပါ
- ကလေးများသည် သွားရည်စာကို ကြိုက်တတ်ကြသည်၊ ထို့ကြောင့် သွားရည်စာကျွေးသောအချိန်တွင် အာဟာရဖြစ်စေမည့် သွားရည်စာမျိုး (ဥပမာ _ မြေပဲလှော်၊ မြန်မာမုန့်မျိုးစုံ၊ အသားညှပ်ပေါင်မုန့် စသည်တို့) ကိုကျွေးသင့်သည်၊ သို့သော် ပမာဏများစွာကျွေးခြင်း၊ သွားရည်စာ မကြာခဏကျွေးခြင်းမျိုး ရှောင်ကြဥ်ပါ၊ သွားရည်စာကို တစ်ရက်တွင် နှစ်ကြိမ်ထက် ပိုမကျွေးသင့်ပါ
- အာဟာရပြည့်ဝသော အစားအစာတစ်မျိုးကို စားစေချင်သော်လည်း ကလေးမှငြင်းဆန်နေလျှင် ထိုအစားအသောက်ကို အခြားပုံစံတစ်ခုနှင့် အစားထိုးကျွေးကြည့်ပါ (ဥပမာ _ နို့မသောက်သော ကလေးအတွက် နို့ဆန်ပြုတ်၊ ဒိန်ချဉ်ကဲ့သို့ အစာများ အစားထိုး ကျွေးနိုင်သည်)
- အစားအစာတိုင်းကို သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်စွာ ပြင်ဆင်ကျွေးမွေးရန်လည်း အရေးကြီးသည်
- အာဟာရပြည့်ဝသော အစားအစာအမျိုးအစား စုံလင်အောင်ကျွေးပါ၊ အစားအစာအုပ်စုများ၏ မတူညီသောအရောင်များနှင့် ပုံပန်းသဏ္ဌာန်၊ အသွင်အပြင်များကို ကလေးကိုယ်တိုင် စူးစမ်းလေ့လာစေပြီး အရသာကို မြည်းစမ်းစေခြင်းဖြင့် လေ့ကျင့်ပေးနိုင်သည်၊ အစေ့အဆန်များ၊ ပဲမျိုးစုံ (ပဲဝါ၊ ပဲနီ)၊ အခွံမာသီးနှင့် အစေ့များ၊ နို့ထွက်ပစ္စည်းများ (နို့၊ ဒိန်ချဉ်၊ ဒိန်ခဲ)၊ အသား၊ ငါး၊ ကြက်ဥ၊ သစ်သီးများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို ကိုယ်တိုင် ထိတွေ့ကိုင်တွယ်စေပြီး စားစေခြင်းဖြင့် ထိရောက်မှုရှိနိုင်သည်
ကျွေးပုံကျွေးနည်း
- ကလေးမှ ငြင်းနေလျှင် အနည်းဆုံး တစ်ကိုက်၊ တစ်လုပ်၊ တစ်ဇွန်း မြည်းခိုင်းပါ
- ကလေးမကြိုက်မှန်း သိသော်လည်း မကြာခဏ ပုံမှန်စားခိုင်းကြည့်ပါ၊ ကြာလာလျှင် သူ့၌ စမ်းသပ်စားကြည့်ချင်စိတ် ပေါ်လာနိုင်သည်
- ကလေးကို အစားအသောက်အသစ်တစ်ခု စတင်ကျွေးချိန်တွင် သေးငယ်သော အစိတ်အပိုင်းများဖြင့်သာ စတင်သင့်သည်၊ တစ်ခါတည်း အများကြီးကျွေးခြင်းထက် ပမာဏနည်းနည်းနှင့် အကြိမ်များစွာကျွေးခြင်းက ပို၍ထိရောက်နိုင်သည်
အချိန်
- မိမိကလေး အနေအထားကြည့်ပြီး နေ့လည်စာစားချိန်၊ ညစာစားချိန်၊ သွားရည်စာကျွေးချိန် စသည်တို့ သတ်သတ်မှတ်မှတ် ခွဲခြားထားပါ
- အဓိကအစာကျွေးချိန်တွင် သွားရည်စာကျွေးခြင်းမျိုး မပြုလုပ်ပါနှင့်
ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တတ်သည့် အလေ့အထ လေ့ကျင့်ပေးခြင်း
- မိဘများမှ အစားအစာပြင်ဆင်ချိန်တွင် ကလေးကိုပါဝင်စေခြင်းဖြင့် အစားအစာမရွေးဘဲ စားနိုင်ခြေကို မြင့်တက်စေနိုင်သည်
- စျေးသို့အတူခေါ်သွားပေးပြီး ကလေးစိတ်ဝင်စားသော အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တို့ကို ရွေးချယ်စေကာ အမည်၊ အနံ့၊ အရသာနှင့် ပုံပန်းသဏ္ဌာန်၊ အသွင်အပြင်တို့ကို သင်ကြားပေးနိုင်သည်
- မီးဖိုချောင်ထဲ ချက်ပြုတ်ချိန်တွင်လည်း ကလေး၏ အသက်အရွယ်အလိုက် ဟင်းရွက်များ ခြွေစေခြင်း၊ ဟင်းအရသာ မြည်းစေခြင်း စသည်ဖြင့် တွဲဖက်လုပ်စေခြင်းသည်လည်း ကလေးအတွက် စိတ်လှုပ်ရှားပျော်ရွှင်စေသည်။

ကလေးများ အစားရွေးခြင်း၊ အစားနည်းခြင်းသည် မိမိတစ်ဦးတည်း ကြုံတွေ့နေရခြင်းမဟုတ်ဘဲ အတွေ့ရများသောပြဿနာဖြစ်ပြီး ကလေးအများစုသည် အချိန်တန်လျှင် ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်လေ့ရှိသောကြောင့် မိဘများအနေဖြင့် စိတ်ရှည်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သင့်သည်။

References:

Centers for Disease Control and Prevention. (n.d.). Foods and drinks: Picky eaters. Retrieved August 1, 2025, from https://www.cdc.gov/infant-toddler-nutrition/foods-and-drinks/picky-eaters.html
Centers for Disease Control and Prevention. (n.d.). Help a picky eater. Retrieved August 1, 2025, from https://www.cdc.gov/nutrition/features/help-picky-eater.html
National Health Service. (n.d.). Fussy eaters. Retrieved August 1, 2025, from https://www.nhs.uk
UNICEF. (n.d.). 7 tips for winning over a picky eater. Retrieved August 1, 2025, from https://www.unicef.org/parenting/food-nutrition/7-tips-winning-over-picky-eater#:~:text=If%20you%20are%20the%20parent%20of%20a%20toddler,%20chances%20are
HealthyChildren.org. (n.d.). 10 tips for parents of picky eaters. Retrieved August 1, 2025, from https://www.healthychildren.org
Healthline. (n.d.). 16 helpful tips for picky eaters. Retrieved August 1, 2025, from https://www.healthline.com/nutrition/picky-eater-tips

Published: 30 August 2024

Last updated: 26 October 2025