Nephrotic syndrome in children (ဆီးအသားဓာတ်ပါကျောက်ကပ်ရောင်ရောဂါ) (ကလေး)

Nephrotic syndrome in children (ဆီးအသားဓာတ်ပါကျောက်ကပ်ရောင်ရောဂါ) (ကလေး)

ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်းကြောင့် ကျောက်ကပ်မှ အသားဓာတ်(albumin) စွန့်ထုတ်ဆုံးရှုံးမှုများပြားကာ ဆီးထဲတွင် အသားဓာတ် ပမာဏများစွာ ပါဝင်​လာသည့်အ​ခြေအ​နေကို ဆီးအသားဓာတ်ပါ ​ကျောက်ကပ်​ရောင်​ရောဂါဟု ​ခေါ်သည်။ ဤရောဂါသည် အသက်အရွယ်မ​​ရွေး ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် အသက် (၁)နှစ် မှ (၆)နှစ်အတွင်း စတင်​တွေ့ရ​လေ့ရှိသည်။ ယောက်ျားလေးများတွင် ပိုမိုဖြစ်ပွါးနိုင်သည်။

ဖြစ်​​ပေါ်ရသောအ​ကြောင်းရင်းများ

ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်းကြောင့် ကျောက်ကပ်အတွင်းရှိ အညစ်အကြေးစစ် ဇကာပေါက်လေးများ (glomerulus)ကျယ်လာပြီး အသားဓာတ်ဆုံးရှုံးလာခြင်းဖြစ်သည်။ ကလေးများတွင် Minimal change disease ဟုခေါ်သော ဆီးအသားဓာတ်ပါ ကျောက်ကပ်​ရောင်ရောဂါတစ်မျိုး အဖြစ်များသည်။ ထိုသို့​​ဖြစ်ပွါးရခြင်း အကြောင်းရင်းအတိအကျကို မသိရှိနိုင်သော်လည်း ကိုယ်ခံအားစနစ် ပုံမမှန်တုံ့ပြန်မှုများနှင့် ဆက်စပ်​နေသည်ကို​ တွေ့ရသည်။ အခြားအ​ခြေအ​နေများ (ဥပမာ_အသည်း​ရောင်အသားဝါပိုးများ၊ HIV ပိုးများဝင်​ရောက်ခြင်း၊ ဆေးမတည့်ခြင်း​၊ ဓာတ်သတ္တုပစ္စည်းများကြောင့် အဆိပ်သင့်ခြင်း၊ သွေးကင်ဆာ)များတွင်လည်း ကျောက်ကပ်ရောင်နိုင်သည်။

​ရောဂါလက္ခဏာများ

အဓိကလက္ခဏာများမှာ_

  • ဖောရောင်ခြင်း – သွေး​တွင်းရှိ အသားဓာတ်များ​ လျော့နည်းသွားသဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်ရှိရေများကို သွေးကြောများအတွင်း မထိန်းသိမ်းနိုင်တော့ဘဲ သွေးကြောများအပြင်ဘက်သို့ စိမ့်ထွက်လာသဖြင့် တစ်ကိုယ်လုံး​ ဖော​​ရောင်လာတတ်သည်၊ ထိုသို့ဖောခြင်းသည် မျက်ခွံမှစဖြစ်ပီး မျက်နှာ၊ ခြေထောက်၊ ဝမ်းဗိုက်စသော နေရာများ တဖြည်းဖြည်း ပါဝင်လာတတ်သည်၊ မိန်းမကိုယ် (သို့မဟုတ်) ကပ်ပယ်အိတ် ဖောရောင်ခြင်းအထိ ဖြစ်နိုင်သည်၊ ကလေးများတွင် ဖြစ်တတ်သော ကျောက်ကပ်ရောင်ရောဂါများအနက် ဖောရောင်ခြင်း အများဆုံး၊ အဆိုးဆုံး ရောဂါဖြစ်သည်၊ ဖောရောင်နေသောနေရာများတွင်လက်ချောင်းနှင့်ဖိပြီး စမ်းကြည့်ပါက ချိုင့်ဝင်သွားသည်ကိုတွေ့ရမည်
  • ဆီးနည်းသွားခြင်း
  • ‌ဆီးထဲတွင် အသားဓာတ်အများအပြားဆုံးရှုံး​သောကြောင့် ဆီးတွင် အမြှုပ်များပိုမိုပါရှိလာခြင်း
  • သွေးတွင်းအဆီဓာတ်များခြင်း
  • ရောဂါပိုး၀င်လွယ်ခြင်း – ရောဂါကိုပြန်လည်တိုက်ရာတွင် ပါဝင်သည့် ကိုယ်ခံအားဆိုင်ရာ အသားဓာတ်များ လျော့နည်းလာ​သောကြောင့် ပိုးဝင်ရန် ပိုမိုလွယ်ကူလာသည်
  • သွေးခဲလွယ်ခြင်း – သွေးမခဲစေသည့် အသားဓာတ်များသည်လည်း ဆီးထဲတွင် ပါဝင်ဆုံးရှုံးသွားခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်
နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ

ပြင်းထန်သော ကျောက်ကပ်ရောင်ရောဂါများနှင့် စောစီးစွာကုသနိုင်ခြင်းမရှိသော အခြေအနေများတွင် အောက်ပါနောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။

  • နှလုံးအ​မော​ဖောက်ခြင်း
  • သွေးလန့်ခြင်း (shock) ကြောင့် သွေးပေါင်ကျခြင်း၊ မူးလာခြင်း၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ ခြေလက်များ အေးစက်လာခြင်း၊ နှလုံးခုန်မြန်လာခြင်း၊ ဆီးမထွက်ခြင်း
  • သွေးခဲများပိတ်ခြင်း

အဖြစ်များသောနေရာများမှာ ကျောက်ကပ်သွေးပြန်ကြောများ၊ ပေါင်သွေးပြန်ကြောများ၊ ခြေသလုံးရှိ သွေးပြန်ကြောများ၊ ဦးခေါင်းအတွင်းရှိ သွေးပြန်ကြောများတွင် တွေ့ရလေ့ရှိသည်။ ကျောက်ကပ်သွေးပြန်ကြောများ ပိတ်ခြင်းကြောင့် ဆီးမထွက်ခြင်း၊ ဆီးထဲတွင် သွေးပါခြင်း၊ ခါးနာလာခြင်း ဦးခေါင်းအတွင်းရှိ သွေးပြန်ကြောများပိတ်ခြင်းကြောင့် တက်ခြင်း၊ အန်ခြင်း၊ သတိလစ်ခြင်း အစရှိသည်တို့ ဖြစ်နိုင်သည်။

  • အချို့ကလေးများတွင် သွေးပေါင်တက်ခြင်း
  • ပိုး၀င်လွယ်ခြင်း
  • နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါအဆင့်သို့ ကူးပြောင်းသွားနိုင်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။
ဆေးရုံ၊ ​ဆေးခန်းပြသရန်

အထက်ပါရောဂါလက္ခဏာများကို သတိပြုမိပါက မိမိ၏မိသားစုဆရာဝန်နှင့် ပြသတိုင်ပင်ရန်လိုသည်။ မိသားစုဆရာဝန်မှ လိုအပ်သည့်စစ်ဆေးစမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ခြင်း၊ ဆီး၊ သွေး စစ်ဆေးခြင်းစသည်တို့ဖြင့် ရောဂါရှာ‌ဖွေကုသပေးနိုင်သည်။ လိုအပ်ပါက မိသားစုဆရာဝန်မှ သက်ဆိုင်ရာအထူးကုဆရာဝန်များနှင့် တိုင်ပင်ကုသခြင်း၊​ လွှဲပြောင်းကုသခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးလိမ့်မည်။

အကယ်၍ ပြင်းထန်သော ကျောက်ကပ်ရောင်ရောဂါလက္ခဏာများဖြစ်ပါက အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်သဖြင့် အရေးပေါ်ဆေးကုသမှု လိုအပ်သောကြောင့် ဆေးရုံအရေးပေါ်ဌာနများသို့ အချိန်မီပြသ ကုသမှုခံယူရန်လိုသည်။

ရောဂါရှာ​ဖွေခြင်း

ကလေးများတွင် အဓိကအားဖြင့် အောက်ပါအချက် (၄) ချက်ကို အခြေခံ၍ ဆီးအသားဓာတ်ပါ ကျောက်ကပ်ရောင်ရောဂါကို ရောဂါသတ်မှတ်လေ့ရှိသည်။

  • ဆီးတွင်း အသားဓာတ်များခြင်း
  • သွေးတွင်း အသားဓာတ်နည်းခြင်း
  • ဖောခြင်း
  • သွေးတွင်းအဆီဓာတ်များခြင်း

က​လေး၏ ​ရောဂါလက္ခဏာ ၊ ​ရောဂါရာဇဝင်​ပေါ်မူတည်၍ သွေးစစ်ခြင်း၊ ဆီးစစ်ခြင်း၊ အာထရာ ဆောင်းရိုက်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်နိုင်သည်။ အချို့က​လေးများတွင် လိုအပ်လျှင် ​ကျောက်ကပ်အသားစယူ၍ စစ်​ဆေးရနိုင်သည်။

​ကုသခြင်း

ဆီးအသားဓာတ်ပါ ​​ကျောက်ကပ်​ရောင်​ရောဂါသည် ကိုယ်ခံအားစနစ် ပုံမမှန်တုံ့ပြန်မှုများနှင့် ဆက်စပ်​နေတတ်သောကြောင့် ရောဂါကုသရာတွင် အဓိက​အသုံးပြုသည့်​ဆေးမှာ စတီးရွိုက် (Steroid)ဆေးဖြစ်သည်။ ပရက်နီစလုံး (Prednisolone)ကို အများဆုံးအသုံးပြုသည်။ ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်းကို လျှော့ချပေးခြင်းဖြင့် ဆီးတွင်းအသားဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုကို ထိန်းချုပ်​ပေးသည်။

ပရက်နီစလုံး (Prednisolone)ကို ဆရာဝန်၏ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း သတ်မှတ်ပမာဏနှင့်သတ်မှတ်ကာလ ပြည့်သည်အထိ သောက်သုံးရမည်။ ရက်ခြား​သောက်ရန် လိုအပ်သည့်အချိန်များတွင် ​သေချာစွာမှတ်သား၍ သောက်ရန်လိုသည်။ သက်သာသည်ဟုယူဆ၍ မိမိသ​ဘောဖြင့် ရပ်လိုက်လျှင် ​ရောဂါလက္ခဏာများပြန်​ပေါ် လာခြင်း၊ ကုသရန်ခက်ခဲခြင်းတို့ဖြစ်နိုင်သည်။ ဆေး၏​ အဖြစ်များသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအ​နေဖြင့် အစားအလွန်စားခြင်း၊ ကိုယ်အ​လေးချိန် တက်လာခြင်း၊ အရေပြားပါးလာခြင်း၊ မျက်နှာဖောင်းခြင်း၊ ဗိုက်အောင့်ဗိုက်နာတတ်ခြင်း၊ ကိုယ်ခံအားလျော့နည်းခြင်း၊ ပိုးဝင်လွယ်ခြင်း စသည်တို့ ခံစားရနိုင်သည်။ ​ကူးစက်ရောဂါရှိသူများ (ဥပမာ_ရေ​ကျောက်၊ ဝက်သက်​ ပေါက်​နေသောသူများ)နှင့် အနီးကပ်မနေသင့်ပါ။

ခံစားနေရသော လက္ခဏာများ​ပေါ် မူတည်၍ အခြားကုသမှုများ (ဥပမာ_လိုအပ်လျှင် အသားဓာတ် (Albumin)​ဆေးရည်သွင်းခြင်း၊ ဆီး​ဆေးများ​ပေးခြင်း၊ ပိုးသတ်​ဆေးများ​ပေးခြင်း စသည်)တို့ကို ပြုလုပ်ရနိုင်သည်။

အစားအ​သောက်ပုံစံနှင့်ပတ်သက်၍ က​လေး​ဖော​နေချိန်တွင် အငန်ဓာတ်​လျှော့စားခြင်း၊ အချိုမှုန့် ရှောင်ခြင်း၊ အဆီ​လျှော့စားခြင်း၊ ​ရေ၊ အရည်တို့ကို​ နေ့စဉ်သတ်မှတ်ပမာဏအတိုင်းသာ​ သောက်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ရနိုင်သည်။

ဆီးအသားဓာတ်ပါ​​ ကျောက်ကပ်​ရောင်​ရောဂါဖြစ်ပွားသူ ကလေးအများစုသည် prednisoloneဖြင့် ကုသမှုကို ကောင်းစွာ တုံ့ပြန်မှုရှိပြီး လက္ခဏာများ သက်သာပျောက်ကင်းနိုင်သည်။ အကယ်၍ prednisoloneဆေးဖြင့် တုံ့ပြန်မှုမရှိပါက အခြားကိုယ်ခံအားထိန်းညှိ​ဆေးများကို အသုံးပြုရနိုင်သည်။

အချို့ကလေးများတွင်မူ လုံးဝသက်သာပျောက်ကင်းပြီးမှ ရောဂါလက္ခဏာများ ပြန်လည်ဖြစ်ပွါးတတ်သည်။ ထိုအခါ ကုသမှုပြန်လည်ခံယူရန် လိုအပ်သည်။ ရောဂါအခြေအနေ တိုးတက်မှုကို သိနိုင်ရန် နေအိမ်တွင် နေ့စဉ် (သို့မဟုတ်) ရက်ခြား ဆီးစစ်ရန်၊ ဆီးချက်ရန် လိုအပ်သည်။ နေ့စဉ်ဆီးပမာဏ၊ ဆီးတွင်းအသားဓာတ်ပမာဏ၊ သောက်သုံးသည့်ဆေးပမာဏ စသည်တို့ကို မှတ်တမ်းတင်ထားရန် လိုအပ်သည်။

ကာကွယ်ခြင်း

ဆီးအသားဓာတ်ပါ ​​ကျောက်ကပ်​ရောင်​ရောဂါကို ကာကွယ်နိုင်သည့်နည်းလမ်း အတိအကျမရှိသော်လည်း ရောဂါလက္ခဏာများကို စောစီးစွာ သတိထားမိပါက ဆေးရုံဆေးခန်းသို့ စောစီးစွာပြသနိုင်၍ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများကို လျော့ချနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားသူက​လေးများသည် ရောဂါပိုးကူးစက်လွယ်သောကြောင့် ကာကွယ်ဆေးများ (ဥပမာ_​အဆုတ်​ရောင် ကာကွယ်​ဆေး၊ တုပ်ကွေး ကာကွယ်​ဆေးများ)ကို သက်ဆိုင်ရာဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်၍ ထိုးထားသင့်သည်။ သို့​​သော် ​ရောဂါလက္ခဏာ မထိန်းချုပ်နိုင်စဥ်ကာလ၊ ဆေးများသောက်သုံးနေစဉ်ကာလတွင် ဝက်သက်၊ ​ရေ​ကျောက်၊ တီဘီကာကွယ်​ဆေးများအား မထိုးသင့်ပါ။

References:

  1. Website, N. (2024). Nephrotic syndrome in children. nhs.uk. Retrieved June 12, 2024, from https://www.nhs.uk/conditions/nephrotic-syndrome/#:~:text=Nephrotic%20syndrome%20is%20a%20condition,greater%20chance%20of%20catching%20infections.
  2. Nephrotic Syndrome in Children. (2024). National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Retrieved June 12, 2024, from https://www.niddk.nih.gov/health-information/kidney-disease/children/nephrotic-syndrome-children
  3. Childhood Nephrotic Syndrome. (n.d.). National Kidney Foundation. Retrieved June 12, 2024, from https://www.kidney.org/kidney-topics/childhood-nephrotic-syndrome
  4. Clinical Practice Guidelines : Nephrotic syndrome. (n.d.). Retrieved June 12, 2024, from https://www.rch.org.au/clinicalguide/guideline_index/nephrotic_syndrome/

Share

Medically Reviewed

Terms of use:
ဤအချက်အလက်များသည် ကျန်းမာရေးပညာပေးရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်သာ ဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်သောကြောင့် ဆရာဝန်နှင့် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ၏ ရောဂါရှာဖွေခြင်း၊ ကုထုံး၊ နှစ်သိမ့်ပညာပေးဆွေးနွေးခြင်းများအား အစားထိုးရန် မသင့်ပါ။ မည်သည့်ဆေးဝါးကိုမဆို နားလည်တတ်ကျွမ်းသည့် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ၏ ညွှန်ကြားချက်ဖြင့်သာ အသုံးပြုသင့်သည်။
သင်၏ကျန်းမာရေးပြဿနာများနှင့် ပတ်သက်၍ လိုအပ်ပါက သင့်မိသားစုဆရာဝန် သို့မဟုတ် တတ်ကျွမ်းသော ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ၏ အကြံဉာဏ်ကိုသာ ရယူသင့်ပါသည်။

Copyrights : All content appearing on “ကျန်းမာသုတ”which is owned and operated by CLL Health, is protected by copyright and may not be reused or reproduced without explicit permission.