Monitoring of Blood Glucose in Diabetes (ဆီးချို‌ရောဂါရှိသူများတွင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ် တိုင်းတာစောင့်ကြည့်ခြင်း)

ဆီးချိုရောဂါရှိသူများတွင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ် တိုင်းတာစောင့်ကြည့်ခြင်းသည် ‌ရောဂါကုသခြင်းအတွက် အလွန်အရေးပါသည်။ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်အဖြေကို လေ့လာခြင်းဖြင့် ရောဂါအခြေအနေကို သိရှိနိုင်ပြီး နေ့စဥ်ကုသမှု အစီအစဥ်များကို လမ်းညွှန်ပေးနိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးအစား (၁) ဆီးချိုရောဂါရှိသူများနှင့် အင်ဆူလင်ဆေး အသုံးပြုနေသူများတွင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို နေ့စဥ်ပုံမှန်တိုင်းတာရန် လိုအပ်ပြီး တိုင်းတာမှုရလဒ်ကိုကြည့်၍ အင်ဆူလင်ဆေးပမာဏ တွက်ချက်ခြင်း၊ အစားအစာ စားသောက်ခြင်း၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပြုလုပ်ခြင်းတို့ကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏသည် အခြေအနေအမျိုးမျိုးပေါ် မူတည်၍ ပြောင်းလဲမှု ရှိနိုင်သည်။ အချို့အခြေအနေများကို ကြိုတင်မှန်းဆနိုင်သော်လည်း၊ အချို့အခြေအနေများကို မှန်းဆနိုင်ရန် ခက်ခဲသဖြင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ပုံမှန်တိုင်းတာနေရန် လိုအပ်သည်။

သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကိုများစေနိုင်သော အခြေအနေများ_

• ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ် (Carbohydrate) ပါဝင်မှုများသော အစားအစာများစားခြင်း
• ဆီးချိုဆေး သို့မဟုတ် အင်ဆူလင် အလုံအလောက် မသောက်/မထိုးခြင်း (သို့မဟုတ်) ဆေးထိုးရန်/သောက်ရန် ပျက်ကွက်ခြင်း
• ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပုံမှန်ထက် နည်းသွားခြင်း
• စတီးရွိုက် (Steroid) ဆေးများသောက်သုံးခြင်း
• ဖျားနာခြင်း၊ ပိုးမွှားများ ဝင်ရောက်ခြင်း၊ ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် စိတ်ဖိစီးမှုများခြင်း
• နံနက်အစောပိုင်းတွင် ဟော်မုန်းများ (ဥပမာ _ ကော်တီစော) သဘာဝအတိုင်း အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ခြင်းကြောင့် သွေးချိုတက်ခြင်း (Dawn Phenomenon)
• ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း
• ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း
• အပျိုဖော်၊ လူပျိုဖော်ဝင်ခြင်း

သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကို နည်းစေနိုင်သော အခြေအနေများ_

• အစာမစားခြင်း၊ အစာမဝင်ခြင်း
• ဆီးချိုဆေး သို့မဟုတ် အင်ဆူလင်ကို လိုအပ်သည်ထက် ပိုမိုသောက်မိခြင်း၊ ထိုးမိခြင်း
• ပြင်းထန်သော ကိုယ်လက် လှုပ်ရှားမှု ပြုလုပ်ခြင်း (လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း)

သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကို ပြောင်းလဲစေနိုင်သည့် အခြားအချက်များ_

• ဓမ္မတာလာခြင်း
• အစာစားချိန်နှင့် ဆေးဝါး/အင်ဆူလင် ထိုးသွင်းမှု အချိန်ကိုက်ညီမှုမရှိခြင်း
• အရက်ပါဝင်သော အဖျော်ယမကာများ သောက်သုံးခြင်း
• ဆီးချိုရောဂါနှင့် မသက်ဆိုင်သည့် အခြားဆေးဝါးများ၏ သက်ရောက်မှု

သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို တိုင်းတာနိုင်သော နည်းလမ်းများ

အဓိကနည်းလမ်း (၃) မျိုးရှိသည်။

1. သွေးချိုတိုင်းကိရိယာ အသုံးပြု၍ လက်ထိပ်သွေးဖောက်စစ်ဆေးခြင်း (Finger Prick Blood Glucose Test)
2. စဥ်ဆက်မပြတ်သွေးချိုတိုင်းတာသည့်စက်ဖြင့် စစ်ဆေးခြင်း (Continuous Glucose Monitoring)
3. ဟီမိုဂလိုဘင်အေဝမ်းစီ စစ်ဆေးခြင်း (HbA1C)

သွေးချိုတိုင်းကိရိယာ အသုံးပြု၍ လက်ထိပ်သွေးဖောက်စစ်ဆေးခြင်း (Finger Prick Blood Glucose Test)

သွေးချိုတိုင်းကိရိယာ (Glucometer) နှင့် သွေးစစ်တံ (Test Strip) များ အသုံးပြု၍ တိုင်းတာခြင်းဖြစ်သည်။ အိမ်တွင်အလွယ်တကူတိုင်းတာနိုင်ပြီး အသုံးအများဆုံး နည်းလမ်းဖြစ်သည်။

သွေးချိုတိုင်းတာရန်အတွက် အောက်ပါအဆင့်များအတိုင်း ပြုလုပ်နိုင်သည်။

• လက်ဆေးပါ
  လက်ကို ရေနှင့်ဆပ်ပြာ သို့မဟုတ် အရက်ပျံနှင့်ဂွမ်းအသုံးပြု၍ ဆေးပြီး သေချာအခြောက်ခံပါ။
• သွေးစစ်တံ (Test Strip) ကို သွေးချိုတိုင်းကိရိယာ (Glucometer) ထဲသို့ထည့်သွင်းပါ။
• သွေးဖောက်အပ် (Lancet) ကိုအသုံးပြု၍ လက်ချောင်းထိပ်၏ ဘေးဖက်တွင် သွေးဖောက်ပါ
• လက်ထိပ်မှထွက်လာသော သွေးစက်ကို သွေးစစ်တံ အစွန်းပိုင်းနှင့် တို့ထိပြီး ရလဒ်ပေါ်လာသည်အထိ စောင့်ပါ
• သွေးချိုတိုင်းကိရိယာ၏ မျက်နှာပြင်တွင်ပေါ်လာသော ရလဒ်ကို ဖတ်ပါ
  • Glucometer များသည် အမျိုးအစားအလိုက် အနည်းငယ်ကွဲပြားမှု ရှိသောကြောင့်၊ အသုံးပြုပုံ အသေးစိတ်ကို သက်ဆိုင်ရာစက်၏ အသုံးပြုသူလမ်းညွှန်စာအုပ် (user’s manual) ကို ဖတ်ရှုလေ့လာပြီးမှ အသုံးပြုသင့်သည်

သွေးချိုတိုင်းကိရိယာ (Glucometer) များ အသုံးပြုရာတွင် သတိပြုရန်အချက်များ
ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်သူများနှင့် ဆီးချိုရောဂါရှိသူများသည် ကိရိယာ၏ တိကျမှုကို ထိခိုက်စေနိုင်သည့် အချက်များကို သတိပြုမိရန် လိုအပ်သည်။ တိုင်းတာရရှိသော ရလဒ်သည် လက်တွေ့ကိုယ်ခန္ဓာ အခြေအနေနှင့် မကိုက်ညီဟု ထင်ရပါက အောက်ပါအချက်များကို သတိပြုသင့်သည်။

• သွေးမစစ်မီ လက်ကိုသေချာစွာဆေး၍ အခြောက်ခံခြင်း
  လက်ချောင်းများပေါ်တွင် သကြားဓာတ် သို့မဟုတ် ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ် အကြွင်းအကျန်များ ရှိနေပါက သွေးချိုလွဲမှားစွာ မြင့်တက်နေနိုင်သည်။ ထို့ပြင် လက်တွင် ရေမခြောက်ပါက သွေးကိုကျဲသွားစေပြီး သွေးချိုလွဲမှားစွာ ကျဆင်းစေနိုင်သည်။
• သွေးစစ်တံပေါ် တွင် သွေးပမာဏ လုံလောက်မှုမရှိခြင်း
  သွေးပမာဏ မလုံလောက်ပါက ရလဒ်မမှန်ကန်နိုင်ပါ။
• ‌ရေလုံလောက်စွာ မသောက်ခြင်း
  ခန္ဓာကိုယ်တွင် ရေဓာတ် မလုံလောက်ခြင်းသည် သွေးကို ပိုမိုပျစ်ခဲစေပြီး သွေးချိုလွဲမှားစွာ မြင့်တက်ခြင်း (false highs) ကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
• သွေးစစ်တံများ၏ သက်တမ်းကုန်ဆုံးရက် ကျော်လွန်နေခြင်း
• သွေးချိုတိုင်းကိရိယာ ပုံမှန်သန့်ရှင်းရေးမလုပ်ခြင်း
  ဖုန်မှုန့်များ သို့မဟုတ် အရင်သွေးဟောင်းများ သည် ရလဒ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။
• ဘက်ထရီ အားနည်းနေခြင်း

စဥ်ဆက်မပြတ် သွေးချိုတိုင်းတာသည့်စက်ဖြင့် စစ်ဆေးခြင်း (Continuous Glucose Monitoring)

သွေးတွင်းသကြားပမာဏကို (၂၄) နာရီပတ်လုံး တိုင်းတာပေးသော ကိရိယာကို ဝတ်ဆင်ထားရခြင်းဖြစ်သည်။ အချိန်နှင့်အမျှပြောင်းလဲနေသော သကြားဓာတ်ပမာဏကို ဂရပ်ပုံစံဖြင့်ပြန်လည်ကြည့်ရှုနိုင်သည်။

CGM (Continuous Glucose Monitoring) စက်ဖြင့်သွေးတွင်းသကြားဓာတ် တိုင်းတာခြင်း
စျေးကွက်အတွင်းရှိ CGM စက်များသည် ပုံသဏ္ဌာန်ကွာခြား သော်လည်း ၎င်းတို့၏လုပ်ဆောင်ပုံများမှာ အခြေခံအားဖြင်း တူညီကြသည်။

CGM စက်များတွင် အခြေခံအစိတ်အပိုင်း (၃)ခု ပါဝင်သည်။

1. အာရုံခံကိရိယာ (Sensor)
   • အာရုံခံကိရိယာဆိုသည်မှာ ဆဲလ်များကြားရှိ အရည် (interstitial fluid) ထဲမှ သကြားဓာတ်ပမာဏကို အချိန်နှင့် တပြေးညီ တိုင်းတာပေးသော သေးငယ်သည့် အမျှင်တစ်ချောင်းဖြစ်သည်
   • ၎င်းကို အပ် ပါဝင်သည့် ကိရိယာတစ်ခုနှင့် အရေပြားအောက်သို့ထိုးသွင်းပြီး အပ်ကို ပြန်ထုတ်ကာ အာရုံခံကိရိယာကို အရေပြားထဲတွင် ချန်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်
   • အာရုံခံကိရိယာများသည် အမှတ်တံဆိပ်ပေါ်မူတည်၍ ပုံမှန်အားဖြင့် (၇)ရက် မှ (၁၅)ရက်အထိ အသုံးပြုနိုင်သည်
   • အရေပြားအောက်ထည့်သွင်းရသည့် CGM စနစ် (implantable CGM) မှာမူ လပေါင်းများစွာ အသုံးပြုနိုင်သော်လည်း အရေပြားအောက်သို့ ထည့်သွင်းပေးရန် ကျွမ်းကျင်သူ လိုအပ်သည်
2. သတင်းပို့စက် (Transmitter)
   • အာရုံခံကိရိယာမှတိုင်းတာရရှိသော သကြားဓာတ်ပမာဏ အချက်အလက်များကို ပြန်လည် ကြည့်ရှနိုင်မည့် လက်ခံကိရိယာထံသို့ ကြိုးမဲ့စနစ်ဖြင့် ပေးပို့ပေးရန် သတင်းပို့စက် (Transmitter) ကို အသုံးပြုသည်
3. လက်ခံကိရိယာ (Receiver)
   • သတင်းပို့စက်မှ ရရှိသော အချက်အလက်များကို ပြန်လည်ကြည့်ရှုနိုင်ရန် သီးသန့်လက်ခံကိရိယာ သို့မဟုတ် စမတ်ဖုန်းများ၊ အင်ဆူလင်ထိုးသွင်းစက် (Insulin Pump)များ နှင့် ချိတ်ဆက်အသုံးပြုနိုင်သည်

CGM စက် အသုံးပြုရာတွင် အောက်ပါအဆင့်များအတိုင်း ပြုလုပ်နိုင်သည်။

• အာရုံခံကိရိယာကို အရေပြားအောက်၊ ပုံမှန်အားဖြင့် ဗိုက် သို့မဟုတ် လက်မောင်းတွင် ထိုးသွင်းပြီး နေရာမရွေ့စေရန် ပလတ်စတာ (Adhesive Tape) နှင့် ကပ်ရသည်
• သတင်းပို့စက် (Transmitter) ကို အာရုံခံကိရိယာနှင့်ချိတ်ဆက်ရန်လိုသည် အချို့ CGM စက်များတွင် အာရုံခံကိရိယာနှင့် အလိုအလျောက် ချိတ်ဆက်ထားပြီးဖြစ်သည်
• အာရုံခံကိရိယာ မှ သတင်းပို့စက်သို့ အချက်အလက်များမပေးပို့မီ စတင်အပူပေးချိန် (Warm-up Time) စောင့်ရန် လိုအပ်သည်၊ ကြာချိန်သည် CGM အမျိုးအစားပေါ်မူတည်၍ မိနစ်(၃၀) မှ တစ်နာရီအထိ ကြာမြင့်နိုင်သည်
• Warm-up Time ပြီးသည့်အခါ သကြားဓာတ်ပမာဏ အချက်အလက်များကို အလိုအလျောက် လက်ခံစက်စီသို့ ပို့လွှတ်ပေးသည်၊ အချို့ CGM စက်များသည် အချက်အလက် မျှဝေခြင်းမပြုမီ လက်ထိပ်သွေးဖောက်စစ်ဆေးပြီး သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ချိန်ညှိမှု (Finger Prick Blood Glucose Calibration) ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်သည်

CGM စက်အမျိုးအစားများ
CGM စက်များသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်တိုင်းတာပုံ အခြေခံခြင်းတူညီကြသော်လည်း အချက်အလက် သိမ်းဆည်းပုံနှင့် ပြသပုံပေါ်မူတည်၍ အမျိုးအစားကွဲပြားသည်။

• Real-time CGM (အချိန်နှင့်တပြေးညီအချက်အလက်များကြည့်ရှုနိုင်သောစက်)
  • သွေးတွင်းသကြားဓာတ် အချက်အလက်များကို လက်ခံကိရိယာ (သို့မဟုတ်) စမတ်ဖုန်းများသို့ အလိုအလျောက်ပို့ပေးပြီး အချိန်နှင့်တပြေးညီ ကြည့်ရှုနိုင်သည်။
• Intermittent-scan CGM (စကင်န်ဖတ်၍ကြည့်ရှုရသောစက်)
  • ဤစက်တွင် အာရုံခံအစိတ်အပိုင်းသည်သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကို အဆက်မပြတ် တိုင်းတာနေသော်လည်း အချက်အလက်များ ကြည့်ရှုရန် နှင့် သိမ်းဆည်းရန် နာရီအနည်းငယ်ကြာတိုင်း လက်ခံကိရိယာ သို့မဟုတ် စမတ်ဖုန်းတွင် ‌စကင်န်ဖတ်ရန်လိုအပ်သည်
• Professional CGM (ဆရာဝန်သုံး သွေးတွင်းသကြားဓာတ်စောင့်ကြည့်စက်)
  • ဤစက်အမျိုးအစားသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏ အချက်အလက်များကို အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ စုဆောင်းထားပြီး ဆရာဝန်မှ ပြန်လည်ကြည့်ရှုလိုသည့်အချိန်မှ ‌ဒေါင်းလုဒ်လုပ်၍ ပြန်လည်စစ်ဆေးရခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းစက်သည် ဆီးချိုရောဂါစောင့်ရှောက်မှု အခြေအနေကို စစ်ဆေးရန်အတွက် အချိန်ကာလ ကန့်သတ်ချက်ဖြင့် ဝတ်ဆင်ရခြင်းဖြစ်သည်။

CGM စက်များ အသုံးပြုရာတွင် သတိပြုရန်အချက်များ

CGM စက်များသည် အခြားနည်းပညာအသုံးပြုသည့် စက်များကဲ့သို့ပင် အချက်အလက်တိကျမှု လွဲချော်နိုင်သဖြင့် စက်အသုံးမပြုမီ ကြည့်ရှုရမည့် ပြဿနာများနှင့် ဖြေရှင်းရန်နည်းလမ်းများကို ကြိုတင်လေ့လာ သိရှိထားရန် လိုအပ်သည်။

• အချို့ဆေးဝါးများနှင့် ဖြည့်စွက်စာများသည် CGM စက် အာရုံခံကိရိယာ၏ တိကျမှုအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည် (ဥပမာ _ ပါရာစီတမော၊ ဗီတာမင်စီ၊ အချို့‌အဆီကျဆေးများ)
  (မည်သည့်အရာများက ၎င်း၏တိကျမှုအပေါ် သက်ရောက်နိုင်သည်ကို CGM စက်ထုတ်လုပ်သူနှင့် ကြိုတင်စစ်ဆေးရန် လိုအပ်သည်)
• အချက်အလက် လွန်ကဲများပြားခြင်း (Information Overload)
  CGM စက်မှပေးပို့သော အချက်အလက်များသည် အသုံးဝင်သော်လည်း အလွန်များပြားသည့်အတွက် စိတ်ရှုပ်ထွေးစေနိုင်သည်။ ၎င်းသည် အချို့သူများအတွက် ဆီးချိုရောဂါ စိတ်ဖိစီးမှု သို့မဟုတ် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။ ထို့ပြင် ပုံမမှန်စားသောက်ခြင်းကိုလည်း ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
• ခန္ဓာကိုယ်တွင် အမြဲတမ်း ကပ်ထားရခြင်း
  CGM စက်များအားလုံးသည် ခန္ဓာကိုယ်တွင် ကပ်ထားရသော အပိုပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး အသားကျရန် အချိန်ယူရနိုင်သည်။
• ကပ်ခွာပြဿနာများ
  အချို့သူများသည် CGM စက်များတွင် အသုံးပြုသော အရေပြားကပ်ခွာများနှင့် ဓာတ်မတည့်မှုများ ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်။
• ကုန်ကျစရိတ်
  CGM စက်များအတွက် လိုအပ်သော ပစ္စည်းများသည် လက်ချောင်းထိပ် သွေးဖောက်စစ်ဆေးခြင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ကုန်ကျစရိတ်ပိုများသည်။

ဟီမိုဂလိုဘင်အေဝမ်းစီ စစ်ဆေးခြင်း (HbA1C)
ဟီမိုဂလိုဘင် အေဝမ်းစီ စစ်ဆေးခြင်းသည် ယခုခေတ် ဆီးချိုသွေးချို ကုသမှုတွင် မပါမဖြစ် အရေးကြီးသော စစ်ဆေးမှုတစ်ခုဖြစ်လာသည်။ A1c ဟုလည်း အလွယ်တကူခေါ်ကြသည်။ ပုံမှန်သွေးတွင်း သကြားဓာတ်ကို စစ်ဆေးခြင်းသည် လက်ရှိအချိန်၏ အခြေအနေကိုသာ သိနိုင်ပြီး A1c စစ်ဆေးမှုသည် လွန်ခဲ့သည့်သုံးလအတွင်း မိမိ၏ခန္ဓာကိုယ် သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ပျမ်းမျှပမာဏကို ပြပေးသည့် ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှုဖြစ်သည်။ A1c များသည်နှင့်အမျှ လွန်ခဲ့သောသုံးလအတွင်း သွေးတွင်းသကြားဓာတ် များနေသည်ကို ဖော်ပြသည်။ A1c စစ်ဆေးမှုကို ဓာတ်ခွဲခန်းတွင်လည်းကောင်း၊ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းတွင်းရှိ ချက်ချင်းစစ်ဆေး၍ အဖြေထုတ်ပေးသည့်စက် (point-of-care test) များဖြင့်လည်းကောင်း စစ်ဆေးနိုင်သည်။

သွေးတွင်းသကြားဓာတ်စစ်ဆေးသင့်သောအချိန်

သွေးတွင်းသကြားဓာတ် စစ်ဆေးသင့်သည့် အကြိမ်အရေအတွက်နှင့် အချိန်သည် ဆီးချို‌ရောဂါအမျိုးအစား၊ သောက်သုံးနေသော ဆီးချိုဆေးဝါးများ၊ ကျန်းမာရေးအခြေအနေနှင့် နေ့စဉ် လူနေမှုဘဝအခြေအနေများပေါ်တွင် မူတည်သည်။ နေ့စဥ်သွေးစစ်ရမည့် အကြိမ်အရေအတွက်ကို ဆရာဝန်မှ ညွှန်ကြားသည့်အတိုင်း လိုက်နာဆောင်ရွက်ရန်လိုသည်။

အောက်ပါအခြေအနေများရှိလျှင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ပုံမှန်ထက်ပိုပြီး စစ်ဆေးသင့်သည်။

• အင်ဆူလင်ဆေးထိုးနေသူများ
• ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များ
• သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏ ထိန်းချုပ်ရန် ခက်ခဲနေသူများ
• သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကျခြင်း (Low blood sugar) မကြာခဏဖြစ်နေသူများ
• သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကျသည့် လက္ခဏာမပြဘဲ သကြားဓာတ်ကျနေတတ်သူများ
• နေမကောင်းဖြစ်ခြင်း၊ ခွဲစိတ်ကုသမှု ပြုလုပ်ခြင်း

သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ပုံမှန်စစ်ဆေးသင့်သည့်အချိန်များ

ဆီးချိုရောဂါကုသမှု အခြေအနေကို သိရှိနိုင်ရန် တစ်နေ့တာ၏ သတ်မှတ်ထားသောအချိန်များတွင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်စစ်ဆေးခြင်းသည် များစွာအထောက်အကူပြုသည်။ အထူးသဖြင့် အင်ဆူလင်ထိုးနေသူများတွင် ပို၍အရေးကြီးသည်။ သွေးတွင်းသကြားဓာတ် စစ်ဆေးသင့်သည့်အချိန်များမှာ_

• အိပ်ရာမှနိုးပြီး မနက်စာမစားမီ (Fasting Blood Glucose)
  အချိန် (၈)နာရီ မှ (၁၀)နာရီကြာ အစာမစားဘဲ တိုင်းတာသည့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကို ဖြစ်သည်။ အိပ်ရာမဝင်မီ စစ်ဆေးထားပါက တစ်ညတာအတွင်း သွေးတွင်းသကြားဓာတ်အခြေအနေကို ခြုံငုံသိရှိနိုင်သည်။
• အစာမစားမီ (Before meals)
  အစာမစားမီ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်စစ်ဆေးခြင်းသည် သင်စားမည့် အစားအသောက်ပမာဏကို တွက်ချက်ရန် အထောက်အကူပြုသည်။ အင်ဆူလင်ထိုးရန် လိုအပ်သူများတွင် အစာမစားမီ စစ်ဆေးခြင်းသည် အင်ဆူလင်ထိုးရမည့်ပမာဏကို သိရှိနိုင်ရန် အထောက်အကူပြုသည်။
• အစာစားပြီးနောက် (After meals)
  အစာစတင်စားသုံးသည့်အချိန်မှ (၂) နာရီအကြာတွင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်စစ်ဆေးခြင်းသည် သကြားဓာတ်အခြေအနေအပေါ် အစားအစာများက မည်သို့သက်ရောက်မှုရှိသည်ကို သိရှိနိုင်ပြီး၊ အင်ဆူလင် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးပမာဏကို ချိန်ညှိနိုင်ရန် အကူအညီပေးနိုင်သည်။
• လေ့ကျင့်ခန်း မလုပ်မီနှင့် လုပ်ပြီးနောက် (Before and after exercise)
  ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပြုလုပ်ခြင်းသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏအပေါ် သက်‌ရောက်မှု ဖြစ်နိုင်သောကြောင့် လေ့ကျင့်ခန်း မလုပ်မီနှင့် လုပ်ပြီးနောက် စစ်ဆေးခြင်းသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပြောင်းလဲမှု အခြေအနေကို သိရှိနိုင်ပြီး ဆေးအတိုးအလျှော့ ပြုလုပ်နိုင်ရန် အထောက်အကူပြုနိုင်သည်။
• အိပ်ရာမဝင်မီ (Before you go to sleep)
  အိပ်ရာမဝင်မီ သွေးတွင်းသကြားဓာတ် စစ်ဆေးခြင်းသည် ညအိပ်နေစဥ် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော သကြားဓာတ်ကျခြင်း သို့မဟုတ် သကြားဓာတ်တက်ခြင်းများကို သိရှိစေနိုင်သည်။

ပုံမှန်ရှိသင့်သော သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏ

ပုံမှန်ရှိသင့်သော သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏသည် လူတစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ကွဲပြားနိုင်ပြီး အခြေအနေပေါ် မူတည်၍လည်းပြောင်းလဲနိုင်သည်။ အောက်ပါအခြေအနေများပေါ် မူတည်၍ ကွဲပြားနိုင်သည်။

• ဆီးချိုရောဂါသက်တမ်း
• အသက်အရွယ်
• သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကို သက်ရောက်နိုင်သည့် ရောဂါအခြေအနေများရှိခြင်း
• နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါ (cardiovascular disease) ရှိခြင်း
• အာရုံကြောထိခိုက်ပျက်စီးခြင်း (neuropathy)၊ မျက်စိထိခိုက်ပျက်စီးခြင်း (retinopathy) သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်ထိခိုက်ပျက်စီးခြင်း (nephropathy) အစရှိသော ဆီးချိုရောဂါ၏ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများ ရှိနေခြင်း
• သကြားဓာတ်ကျခြင်း လက္ခဏာများကို မသိရှိနိုင်သော (hypoglycemia unawareness) အခြေအနေရှိခြင်း
• ကိုယ်ဝန်ဆောင်နေခြင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်ဝန်ရရန် ကြိုးစားနေခြင်း
• ဆီးချိုဆေးဝါးများနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုနည်းပညာများကို ရယူသုံးစွဲနိုင်မှု

အမေရိကန်ဆီးချိုရောဂါအသင်း (American Diabetes Association) ၏ အကြံပြုချက်များအရ ယေဘူယျအားဖြင့် ကိုယ်ဝန်မဆောင်သော အရွယ်ရောက်ပြီးသူ ဆီးချိုဝေဒနာရှင်အများစုအတွက် အောက်ပါ ပုံမှန်ရှိသင့်သောသွေးတွင်းသကြားဓာတ် ပမာဏကို အကြံပြုထားသည်။

ရလဒ်များ မှတ်တမ်းတင်ခြင်း

သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ရလဒ်များကို မည်မျှအထိ မကြာခဏ မှတ်တမ်းတင်ရန် လိုအပ်သည်ကို မိသားစုဆရာဝန် သို့မဟုတ် အထူးကုဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပါ။ အကယ်၍ ရလဒ်များကို မှတ်တမ်းစာအုပ်တွင် မှတ်တမ်းတင်ရန် လိုအပ်ပါက အောက်ပါအချက်များကို မှတ်တမ်းတင်ထားသင့်သည်။

• ရက်စွဲ
• အချိန်
• စစ်ဆေးမှုရလဒ်များ
• သောက်သုံးသော ဆေးဝါးများနှင့် ပမာဏ
• အစားအသောက်နှင့် လေ့ကျင့်ခန်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ

မိသားစုဆရာဝန် သို့မဟုတ် အထူးကုဆရာဝန်နှင့် ပြသသည့်အခါ ရလဒ်မှတ်တမ်းကို ယူဆောင်သွားရမည်။ သတ်မှတ်ထားသော ပုံမှန်သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏ အတွင်းမဝင်သည့် ရလဒ်အဖြေများပါက မည်သို့လုပ်ဆောင်သင့်သည်ကို ဆရာဝန်နှင့် သေချာဆေးနွေးသင့်သည်။

References:

1. Cleveland Clinic. (n.d.). Blood sugar monitoring. Retrieved September 29, 2025, from https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/17956-blood-sugar-monitoring
2. Cleveland Clinic. (n.d.). Continuous glucose monitoring (CGM). Retrieved September 29, 2025, from https://my.clevelandclinic.org/health/articles/continuous-glucose-monitoring-cgm
3. American Diabetes Association. (n.d.). Checking your blood sugar. Retrieved September 29, 2025, from https://diabetes.org/living-with-diabetes/treatment-care/checking-your-blood-sugar
4. NDSS. (n.d.). Blood glucose monitoring. Retrieved September 29, 2025, from https://www.ndss.com.au/living-with-diabetes/management-and-care/blood-glucose-monitoring/
5. Centers for Disease Control and Prevention. (n.d.). Monitoring your blood sugar. Retrieved September 29, 2025, from https://www.cdc.gov/diabetes/diabetes-testing/monitoring-blood-sugar.html
6. NUHS. (n.d.). Glucose monitoring. Retrieved September 29, 2025, from https://www.nuhs.edu.sg/patient-care/find-a-condition/diabetes-mellitus/managing-diabetes/glucose-monitoring#fingerpricktest
7. American Diabetes Association Professional Practice Committee. (2025). 6. Glycemic Goals and Hypoglycemia: Standards of Care in Diabetes—2025. Diabetes Care, 48(Suppl. 1), S128–S145. https://doi.org/10.2337/dc25-S006
8. American Diabetes Association Professional Practice Committee. (2025). 7. Diabetes Technology: Standards of Care in Diabetes—2025. Diabetes Care, 48(Suppl. 1), S146– … https://doi.org/10.2337/dc25-S007

Published: 21 November 2025