Cough medicine for children (ကလေးများနှင့်ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေး)

ချောင်းဆိုးခြင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်၏ ကာကွယ်တုံ့ပြန်မှုတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အဆုတ်တွင်းမှ ပိုးမွှား၊ ဓာတ်ပစ္စည်း၊ အဆိပ်အတောက်များကို ပြန်လည်စွန့်ထုတ်ပေးသော ပုံမှန်ကျန်းမာသည့် လက္ခဏာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ချောင်းဆိုးတိုင်း ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေး အမြဲတမ်း တိုက်ကျွေးရန် မလိုအပ်ပါ။

ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေးများ သုံးစွဲရန်လမ်းညွှန်ချက်

အသက် (၄) နှစ်အောက် ကလေးများ
- လုံးဝ မတိုက်သင့်ပါ၊ ငယ်ရွယ်သော ကလေးများတွင် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ အန္တရာယ် ပိုမိုမြင့်မားသည်
- အချို့သော ကျန်းမာရေးလမ်းညွှန်ချက်များအရ အသက် (၆) နှစ်အောက် ကလေးများအတွက်ပါ ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေးများကို မတိုက်ရန် အထူးအလေးထား အကြံပြုထားသည်
အသက် (၄)နှစ် မှ (၆) နှစ်ကြား ကလေးများ
- ချောင်းဆိုးခြင်းကြောင့် ကလေး၏ အအိပ်၊ အစား၊ အနေအထိုင် စသည်တို့ကို သိသိသာသာ ထိခိုက်မှသာ ဆေးတိုက်ရန် စဉ်းးစားသင့်သည်
- မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ ဆရာဝန်၏ ညွှန်ကြားချက်ရှိမှသာ တိုက်ရမည်
အသက် (၆) နှစ်အထက် ကလေးများ
- စိတ်ချစွာ တိုက်နိုင်သည်ဟု ဆိုသော်လည်း ချောင်းဆိုးတိုင်း တိုက်ရန်မလိုဘဲ လိုအပ်မှသာ မှန်ကန်သောပမာဏဖြင့် တိုက်ကျွေးသင့်သည်
မှတ်သားရန်
- ကလေးများတွင် နှာစေးချောင်းဆိုးအများစုသည် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများကြောင့်ဖြစ်ပြီး (၁-၂) ပတ်အတွင်း အလိုလို သက်သာလေ့ရှိသည်
- ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေးများသည် ရောဂါကို ပျောက်စေခြင်း သို့မဟုတ် ရောဂါဖြစ်သည့် သက်တမ်းကို တိုစေခြင်း မရှိပါ
- ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ဖြစ်လျှင် ပဋိဇီဝပိုးသတ်ဆေးများ (Antibiotics) ပေးရန် မလိုပါ
- ချောင်းဆိုးစေသောရောဂါသည် ကုသရန်လိုသောရောဂါမျိုးဖြစ်လျှင် ဥပမာ_တီဘီ၊ ရင်ကျပ်ပန်းနာ၊ အဆုတ်ရောင်ရောဂါ စသည်တို့ရှိနေလျှင် ထိုရောဂါများကို ကုသရသည်

နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများနှင့် ရှောင်ကြဉ်ရမည့်ဆေးဝါးများ

ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေးများကြောင့် အထူးသဖြင့် ငယ်ရွယ်သူများတွင် အောက်ပါဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။

နှလုံးခုန်မြန်လာခြင်း၊ အသက်ရှူနှုန်း နှေးသွားခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ရှူကျပ်ခြင်း
အန်ခြင်း၊ အတက်လက္ခဏာများ ပေါ်လာခြင်း
သာမန်ထက်ပို၍ အိပ်ခြင်း၊ မှိန်းခြင်း၊ ရုတ်တရက် အမူအကျင့်ပြောင်းလဲသွားခြင်း
ရှောင်ကြဉ်ရမည့် ဆေးများ
- Codeine (ကိုဒင်း) သို့မဟုတ် Hydrocodone (Opioid အမျိုးအစား) ပါဝင်သော ဆေးများသည် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ အန္တရာယ်ကြောင့် အသက် (၁၂) နှစ်အောက် ကလေးများအတွက် လုံးဝ တိုက်ကျွေးခြင်း မပြုရ
- ဓာတ်ပစ္စည်းတစ်မျိုးထက်ပို၍ ပေါင်းစပ်ထားသော ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေးများ (Multi-ingredient Syrups) ကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည် (ဆေးပမာဏများပြားပြီး နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများ ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်)

ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေးများမပါဘဲ ကုသနိုင်သော နည်းလမ်းများ

ကလေးများ ချောင်းဆိုးလျှင် အောက်ပါနည်းလမ်းများကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်သင့်သည်။

အရည်များများ တိုက်ပေးခြင်း
- ချွဲသလိပ်များ ပျော်စေရန် ပူနွေးသောအရည်များ (ဥပမာ_ရေနွေး) ကို တိုက်ပေးပါ
- အသက် (၁) နှစ်အထက် ကလေးများအတွက် ချောင်းဆိုးသက်သာစေရန် ပျားရည်ကို တိုက်ကျွေးပါ (၁ နှစ်အောက် မတိုက်ရ)
နှာခေါင်းပိတ်ခြင်းကို သက်သာစေခြင်း
- နှာခေါင်းတွင်း ဆားရည်အစက်ချဆေး (Saline Drops) ထည့်ပေးပါ
ပတ်ဝန်းကျင်
- အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကို လှုံ့ဆော်နိုင်သည့် ဖုန်၊ အမှုန်၊ စူးရှသောအနံ့၊ ဆေးလိပ်ငွေ့ စသည်တို့ကို ရှောင်သင့်သည်
- အအေးငွေ့ပေးစက် (Cool-mist Humidifier) ကို အသုံးပြုပါ
အနားယူစေခြင်း
- ကလေးကို ကျောင်းမလွှတ်ဘဲ အိမ်တွင် အနားယူသင့်သည်

ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေး ရွေးချယ်ခြင်း

ချောင်းဆိုးပျောက်ဆေး တိုက်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ဆုံးဖြတ်ပါက ချောင်းဆိုးရသည့် အကြောင်းရင်းနှင့် ရောဂါအခံပေါ် မူတည်ပြီး ဆရာဝန်၏ ညွှန်ကြားချက်ဖြင့်သာ ဆေးရွေးချယ်သင့်သည်။

နှာရည်ကျခြင်း/ဓာတ်မတည့်ခြင်းနှင့်တွဲ၍ ချောင်းဆိုးခြင်း _ ဟစ်စ်တမင်း ဆန့်ကျင်ဆေး (Antihistamine) ပါသော ဆေးမျိုး
ရင်ကျပ်ခြင်းနှင့်တွဲ၍ ချောင်းဆိုးခြင်း (အသက်ရှူလျှင် တရွှီရွှီမြည်ခြင်း) _ လေပြွန်ကျယ်စေသောဆေး (Bronchodilator) ပါသော ဆေးမျိုး သို့မဟုတ် ရှူဆေး
ချွဲသလိပ်များခြင်း ကြောင့် ချောင်းဆိုးခြင်း _ သလိပ်ပျော်ဆေး (Expectorant) ပါသော ဆေးမျိုး
ချောင်းခြောက်တအားဆိုးခြင်း (အအိပ်ပျက်သည်အထိ ဆိုးရွားခြင်း) _ ချောင်းမဆိုးအောင် ထိန်းသောဆေး (Cough Suppressant/Dextromethorphan) ပါသော ဆေးမျိုး

ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်း ချက်ချင်းပြသရန် လိုအပ်သော အခြေအနေများ

အောက်ပါလက္ခဏာများ တွေ့ရှိပါက နီးစပ်ရာ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများတွင် ချက်ချင်းပြသရန် လိုအပ်သည်။

ကိုယ်အပူချိန် (၁၀၂) ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက် (39∘C) ထက် များလျှင်
အသက်ရှူမြန်လျှင် သို့မဟုတ် ရင်ဘတ်အောက်ပိုင်း ချိုင့်ဝင်အောင် အသက်ရှူနေလျှင်
အသက်ရှူသွင်း၊ ရှူထုတ်ချိန်များတွင် တရွှီရွှီမြည်သံ သို့မဟုတ် အခြားဆူညံသံများ ကြားလာလျှင်
ကလေး၏ နှုတ်ခမ်းနှင့်လျှာ ပြာလာလျှင်
အစားအသောက် သိသိသာသာ လျော့သွားလျှင် သို့မဟုတ် နို့ကောင်းကောင်း မစို့လျှင်
အိပ်ချိန် သာမန်ထက် သိသိသာသာ ပိုများနေလျှင် (မှိန်းနေလျှင်)
အအိပ်အစား ပျက်လောက်အောင် နေ့ရောညပါ ဆက်တိုက်ချောင်းဆိုးနေလျှင်
တစ်ရက်ထက်တစ်ရက် ချောင်းပိုဆိုးလာလျှင်

အချုပ်ဆိုရလျှင် ချောင်းဆိုးသည်နှင့် ရရာချောင်းဆိုးပျောက်ဆေးများ အလွယ်မတိုက်သင့်ဘဲ၊ အထူးသဖြင့် အသက် (၄) နှစ်အောက် ကလေးများအတွက် လုံးဝရှောင်ကြဉ်သင့်ကာ အိမ်တွင်းကုထုံးများဖြင့်သာ ကုသသင့်သည်။ လိုအပ်သော အခြေအနေများတွင် ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်၍ ကုသမှုခံယူရန် အရေးကြီးဆုံးဖြစ်သည်။

References:

U.S. Food and Drug Administration. (n.d.). Should you give kids medicine for coughs and colds? Retrieved July 11, 2025, from https://www.fda.gov/consumers/consumer-updates/should-you-give-kids-medicine-coughs-and-colds U.S. Food and Drug Administration
Newsonair. (2025). Health ministry advises cough syrups should not be prescribed or dispensed to children below two years. Retrieved July 11, 2025, from https://www.newsonair.gov.in/health-ministry-advises-cough-syrups-should-not-be-prescribed-or-dispensed-to-children-below-two-years/
India Today. (2025). Doctor breaks down cough syrup prescription age-wise: What is safe for kids and adults. Retrieved July 11, 2025, from https://www.indiatoday.in/health/story/doctor-breaks-down-cough-syrup-prescription-age-wise-what-is-safe-for-kids-and-adults-2797956-2025-10-05
Mayo Clinic. (n.d.). Cold medicines for kids: What’s the risk? Retrieved July 11, 2025, from https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/childrens-health/in-depth/cold-medicines/art-20047855
Times of India. (2025). Cough meds have minimal proven benefit, significant risks: Health dept’s new protocol. Retrieved July 11, 2025, from https://timesofindia.indiatimes.com/city/jaipur/cough-meds-have-minimal-proven-benefit-significant-risks-health-depts-new-protocol/articleshow/124371118.cms
Texas Health and Human Services. (2024). DURB Agenda Item 7O. Retrieved July 11, 2025, from https://www.hhs.texas.gov/sites/default/files/documents/apr-2024-durb-agenda-item7o.pdf
Cleveland Clinic. (n.d.). Kids’ medicine for cough and cold. Retrieved July 11, 2025, from https://health.clevelandclinic.org/kids-medicine-for-cough-and-cold
Royal Children’s Hospital Melbourne. (n.d.). Cough (fact sheet). Retrieved July 11, 2025, from https://www.rch.org.au/kidsinfo/fact_sheets/cough/

Published: 30 August 2024

Last updated: 12 November 2025